Getuigenissen en verhalen - Témoignages et récits

 

 

We laten het woord aan Mevrouw Rachel Vannieuwenhuyse, weduwe van de heer Julien De Cock.

Laissons  Mme Rachel Vannieuwenhuyse , épouse  Julien De Cock  la parole.

 

"We vertrokken naar onze Afrikaanse bestemming op 2 juli 1947 met de boot Steenstraete *, en waren 3 weken onderweg van Antwerpen naar Lobito. Ik herinner me dat de boot zo overbevolkt was dat mannen en vrouwen in aparte ruimtes logeerden, de enen langs de achterkant, de anderen vooraan. De treinreis begon vanaf Benguela met een eerste halte in Dilolo, waar we moesten overstappen wegens het verschil in spoorbreedte. We stopten ook in Tenke en Kamina en na moerasgebieden te hebben doorkruist namen we eindelijk de trein in Kabalo voor onze laatste etappe naar Albertstad. Op een honderd kilometer van onze bestemming gebeurde dat vreselijk ongeval waarover ik niet graag spreek, maar toch op aandringen enkele woordjes wil loslaten. Er wordt verteld dat alvorens het vertrek uit Kabalo de inlandse treinconducteur al geklaagd had over de defecte remmen van zijn locomotief, maar zonder gehoor te vinden bij zijn blanke oversten. Waarschijnlijk door de combinatie van dit laatste, het gebrekkige spoorwegtracé en misschien een ietwat overdreven snelheid ontspoorde de trein juist op de brug. Een klein deel van de wagons bleef overeind maar meerdere doken enkele meters diep in het riviertje. Mijn man en ik hadden enorm geluk dat we ons op dat moment naar de restauratiewagen begaven en gespaard bleven. Er waren 4 koppels van Filtisaf en een van hen had een jongen van 15 jaar, overleden ter plaatse... De heer en mevrouw A. De Clercq (broer en schoonzuster van Mevr. L. De Baets), Mevr. Bruggeman, en het zoontje Van den Bunderen - de heren Van den Bunderen en Bruggeman waren gewond - mijn man en ik alsook Mevr. Van Bunderen waren ongedeerd. Het ongeval gebeurde rond 7 uur 's morgens en alhoewel het nieuws zich had verspreid tot in Albertstad via "Tam Tam" werd het maar officieel bevestigd rond de middag, toen de treinconducteur met zijn locomotief ter bestemming kwam en zo de overheden kon verwittigen... Rond 15 uur kwamen de heren L. De Baets en L'heureux aangereden met een wagen, namen de gewonden mee en lieten ons met een andere wagen wegbrengen. De gewonden werden overgebracht naar het ziekenhuis Sint -Elisabeth en wij konden eindelijk onze intrek nemen in het Hotel du Lac.

"Nous quittâmes Anvers le 2 juillet 1947 à bord du Steenstraete *, un de ces rafiots construits à la hâte pendant la guerre, pour notre destination africaine. Il y avait tellement de monde à à bord que les hommes et les femmes logeaient séparément dans différentes parties du navire. La traversée dura plus ou moins trois semaines et se passa sans histoires. Nous débarquâmes à Lobito et prîmes le chemin de fer à Benguela traversant l'Angola jusque Dilolo où pour cause d'écartement de voies nous dûmes changer de train. Les étapes suivantes: Tenke, Kamina, et puis Kabalo après avoir traversé une région marécageuse infestée de moustiques, nous parurent interminables. Le troisième jour nous nous réjouissions déjà d'arriver bientôt à Albertville et tandis que  vers sept heures du matin mon mari et moi nous dirigions vers la voiture restaurant  survînt ce terrible accident dont j'ai peine à vous parler. Sur votre insistance je vais faire un effort et essayer de me remémorer cespénibles instants pendant longtemps enfouis au plus profond de ma mémoire. Déjà au départ Il semblerait que le chauffeur de la locomotive ait averti ses supérieurs du mauvais état des freins. Ce qui est certain c'est qu’à l'approche du pont de Nyemba compte tenu de ce que je viens de dire, du tracé sinueux et peut-être d'une vitesse quelquepeu excessive le train se mit à tanguer et alors que le convoi s'engageait sur le pont une partie de celui-ci se renversa et quelques wagons plongèrentdans la petite rivière tandis qu'une autre partie se coucha sur le côté avantl'entrée du pont . Par je ne sais quel miracle le wagon restaurant restaépargné et  donc nous également. Il y eut de nombreuses victimes et pour ne citer que ceux de la Filtisaf: Mr et Mme André De Clercq ( frère et belle soeur de Mme De Baets), Mme Bruggeman ainsi que le jeune fils (15 ans) de Mr et Mme Vandenbunderen. Mr Bruggeman et Vandenbunderen étaient quant à eux blessés à des degrés divers. La nouvelle de cette catastrophe se répandit rapidement suivant le système"Tam-Tam" mais elle ne parvînt  à Kalemie officiellement que grâce au chauffeur de la loco qui y arriva quelques heures plus tard avec sa machine intacte! Les secours s'organisèrent rapidement et en ce qui concerne les gens de la Filtisaf ce furent Mrs De Baets et L'heureux qui ramenèrent les blessés. Nous fûmes évacués par camion avec les autres rescapés. Après cette dramatique arrivée nous fûmes logés à l'ancien Hotel du Lac tandis que les blessés se faisaient soigner à l'hôpital  St Elisabeth.

We verhuisden algauw naar een armtierig huisje van Van Overberghen langs de "route Makala", we deelden de 2 slaapkamers met de families Pringels en Burm. De regen, afstromend van de heuvels achteraan, liep door het huis, en die veertien dagen dat we daar vertoefden waren een hel. Daarna verbleven we een hele tijd op de "Chateau de Maux" even buiten de stad in de richting van het vissersdorp; het was een ruime woonst met verschillende slaapkamers waar de families Declercq, Daelemans, en Schellekens met ons inwoonden. We hadden het daar tamelijk goed maar moesten heel vroeg opstaan om te voet ons te gaan bevoorrraden in de stad. De verlichting was er erg primitief: de beruchte Colemann lampen deden hun werk.

Notre premier logement hors hôtel ce fut une misérable petite maison située le long de la route dite MAKALA et appartenant à la famille  Van-Overberghe. Nous étions 3 couples à l' occuper (les familles Pringels ,Burms et nous -mêmes ). C'était tout à fait inconfortable et à chaque pluie importante une véritable "rivière" provenant des collines situées derrière coulait à travers la maisonnette. Heureusement peu de temps après on nous transféra au "Château de Meaux", bâtisse plus grande et bien plus "luxueuse". Mous y logions à plusieurs familles (De Cock, Paul De Clercq, Daelemans, Schellekens) sans gros problèmes. J'en garde un bon souvenir malgré les difficultés de l'époque et l'éloignement, c'est ainsi que nous devions nous lever à six heures du matin pour nous rendre au centre de la ville et nous approvisionner tandisque le soir à la tombée de la nuit c'était toute une histoire pour allumer les célèbres lampes "Colemann" avec leurs mèches capricieuses.

Na enkele weken verhuisden we naar een andere locatie: "La maison des Soeurs", gelegen tussen de quartier Kinde en Kabalo, om daarna eindelijk, na een maand, ons eerste Filtisaf-huis te betreden. We hebben die woning onze tijd gedeeld met de familie Schellekens.

Quelques semaines après nous déménageâmes pour habiter une maison située, je pense, entre le quartier Kabalo et le cimetière et appelée d'après mes souvenirs "Maison des Soeurs". Enfin au cours de la deuxième moitié de 1948 nous prîmes enfin possession de ce qui sera notre première maison à la Filtisaf que nous allons partager un certain temps avec la famille Schellekens .

Onze bevoorrading was en hele klus. We zonden onze "boy" naar Albertstad om er vlees en allerlei te kopen. Later stelde de directie ons een "busje" ter beschikking om gezamenlijk onze aankopen te doen. We hadden geen frigo en moesten ijsblokken laten komen die, je kunt het al raden, bijna gesmolten waren bij hun aankomst."

Nous étions enfin "Chez nous" mais loin de la ville et devions y envoyer régulièrement notre domestique munis de nos désidérata nous approvisionner en toute sorte. Les commerçants nous faisaient crédit par le biais des "bons pour"  bien connus  à l'époque. Je me souviens aussi que n'ayant pas de frigo nous allions faire chercher du côté de la gare CFL de gros blocs de glace, cerclés de fer, qui bien sûr nous arrivaient déjà à moitié fondus ... "

Aldus Mevr. Rachel Vannieuwenhuysen (echtgenote J. De Cock) die we hartelijk bedanken voor het gesprek dat ze ons gunde.

 

Album Familie De Cock

Nous remercions Mme Rachel Vannieuwenhuyse épouse Julien De Cock pour son témoignage.

 

Album Familie De Cock